Autor: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego (strona 6)

Rail Baltica Growth Corridor (Kolej Bałtycka – Korytarz Wzrostu) to międzynarodowy projekt, którego głównym celem jest stworzenie, promocja i upowszechnienie połączenia kolejowego od Niemiec poprzez Polskę i kraje bałtyckie do Finlandii. Realizacja projektu rozpoczęła się 1 stycznia 2011 roku i zakończyła na początku czerwca 2013 roku. Projekt RBGC był współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Regionu Morza Bałtyckiego, zaś jego budżet na lata 2011-2013 wyniósł blisko 3,6 miliona EURO.

Projekt Rail Baltica Growth Corridor został zainicjowany na rzecz wzmocnienia konkurencyjności regionów leżących we wschodniej części Regionu Morza Bałtyckiego, poprzez poprawę ich dostępności komunikacyjnej. W upowszechnieniu nowych, dotychczas słabo wykorzystywanych korytarzy przepływu towarów, pasażerów i kapitału szczególnie na kierunku północ-południe projekt upatruje szans na rozwój miast, prywatnych i publicznych inicjatyw, a przez to poprawę warunków życia ludności. Pod tym ambitnym wyzwaniem udało się zgromadzić szerokie grono różnorodnych partnerów w tym ze środowisk naukowych, gospodarczych i politycznych tworząc otwartą platformę współpracy dla wdrażania publicznych i prywatnych inicjatyw w obrębie korytarza wzrostu Kolei Bałtyckiej.

W ramach realizacji bardzo ambitnych, lecz wzajemnie się uzupełniających i wzmacniających wyzwań, praca w ramach projektu RBGC podzielona została na pakiety robocze (WP). W ramach WP3 oraz WP4 przeprowadzono badania kwestionariuszowe i studialne potencjalnych interesariuszy projektu. W WP4 analizie poddane zostały podmioty z sektora prywatnego – firmy transportowe, spedycyjne, komunikacyjne i centra logistyczne, zaś w WP3 instytucje sektora publicznego – władze samorządowe miast i regionów oraz przedstawiciele władz centralnych odpowiedzialni za transport. Wyniki tych analiz posłużyły jako podstawa do uruchomienia dwóch programów pilotażowych – WP5 w ramach którego powstał pilotażowy system informacji komunikacyjnej oraz WP6 – ukierunkowany na wzmocnienie interoperacyjności i ułatwienie współpracy centrów logistycznych działających w oparciu o połączenie Rail Baltica. Najważniejsze wyniki i kierunki przyszłych działań zostały zebrane w Strategii Rozwoju Rail Baltica, do pobrania.

Ze środków projektowych wykonane zostało ponadto opracowanie pt.: Studium wpływu realizacji linii kolejowej Rail Baltica na sektor logistyki w województwie mazowieckim do pobrania. Stanowi ono próbę zidentyfikowania korzystnych, potencjalnie obojętnych, lub wręcz niekorzystnych skutków realizacji linii kolejowej Rail Baltica na rozwój gospodarczy i przedsiębiorczość województwa mazowieckiego. Zawarte w nim informacje pozwalają spojrzeć na projekt Rail Baltica w kontekście istniejących korytarzy transportowych regionu, istniejącej infrastruktury logistycznej oraz zakresu realizowanych zadań przewozowych dwóch podstawowych gałęzi transportu, drogowego i kolejowego, w ich połączeniu w postaci przewozów intermodalnych, kombinowanych.

Więcej informacji o etapach realizacji projektu RBGC, a także bazę artykułów i materiałów projektowych można znaleźć na stronie internetowej www.rbgc.eu.

Rail Baltica to także nazwa inicjatywy Wspólnotowej zmierzającej do uruchomienia normalnotorowej (1435 mm) linii kolejowej, która pobiegnie przez Litwę, Łotwę i Estonię. Władze tych krajów powołały w 2014 roku do życia międzynarodową spółkę, której zadaniem jest budowa tego połączenia z wykorzystaniem środków UE. Także na polskim odcinku Rail Baltica obejmującym linię E-75 Warszawa – Białystok – Ełk – Suwałki – granica PL/LT trwają prace modernizacyjne mające na celu nadanie jej europejskich standardów. Zachęcamy do śledzenia postępów przy realizacji tego projektu, zarówno w Polsce, jak i krajach bałtyckich.

Partnerzy projektu:

Władze miast:

Helsinki, Białystok, Vanta, Łódź, Berlin, Tallin, Warszawa, Kowno, Poznań

Instytucje badawcze i uczelnie wyższe:

Aalto University School of Economics (Finlandia), Lappeenranta University of Technology (Finlandia), Latvian Transport and Education Association (Łotwa), Competence Centre of Intermodal Transport and Logistics of the Vilnius Gediminas Technical University (Litwa), Politechnika Białostocka (Polska)

Samorządy regionalne:

Regional Council of Uusimaa (Finlandia), Regional Council of Hame (Finlandia), Harju Country Governement (Estonia), Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego (Polska), Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego (Polska), Regional Planning Board Havelland-Flaeming (Niemcy)

Podstawą partnerstwa projektu airLED: Local economic development in airport catchment areas finansowanym z Programu dla Europy Środkowej w ramach Inicjatywy Europejskiej INTERREG IVB była idea wypracowania przez regiony partnerskie wspólnej wizji rozwoju obszarów położonych w najbliższym sąsiedztwie lotnisk oraz tworzenia „Airport Cities”. Grupa partnerska projektu airLED utworzona przez 9 partnerów z czterech krajów europejskich: Polski, Węgier, Włoch i Słowenii nadała międzynarodowej współpracy szczególnego znaczenia.

Projekt airLED odnosił się do konkretnych terenów w regionach partnerskich, których potencjał wraz z odpowiednim sposobem zarzadzania daje podstawę budowania Airport City. W województwie mazowieckim były to tereny położone wokół Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa Modlin.

Działania projektowe airLED podzielone były na etapy realizacyjne. W ramach pierwszego etapu wykonano analizy stanu istniejącego terenów lotniskowych i przylotniskowych. Etap drugi dot. planowania realizowany był w oparciu o doświadczenia europejskie, opracowane na potrzeby projektu metodologie oraz szablony dokumentów projektowych. Kluczowym działaniem było wypracowanie Regionalnych Zintegrowanych Planów Policentrycznego Rozwoju dla każdego z regionów lotniskowych. Równocześnie z prowadzonymi analizami zainicjowano działania Regionalnych Grup Koordynacyjnych (RDCB). Mazowiecka grupa koordynacyjna została powołana w marcu 2013r. Jej członkami byli przedstawiciele samorządów lokalnych, instytucji krajowej i regionalnej administracji publicznej, w tym Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, a także przedstawiciele biznesu, Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa Modlin i organizacji pozarządowych. Udział w grupie RDCB stanowił deklarację chęci partycypacji w pracach projektu oraz praktycznego wykorzystania jego rezultatów w przyszłości.

W ramach realizacji projektu airLED: Local Economic Development in Airport Catchment Areas organizowano spotkania i warsztaty tematyczne, w trakcie których wypracowano wspólne stanowiska m.in. co do sposobu prowadzenia analiz obszarów przylotniskowych i wykorzystania najlepszych praktyk z europejskich Airport Cities. W ramach prac warsztatowych wykazano, że ważną rolę w rozwoju Airport City odgrywa zarówno dogodna lokalizacja, potencjał zasobów ludzkich, dobry klimat inwestycyjny i dostępność transportowa jak również spójność pomiędzy planem rozwoju lotniska a dokumentami planistycznymi na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym.

Czas trwania projektu obejmował lata 2012-2014, w których prowadzone były prace merytoryczne. W 2015 roku, po przeprowadzonych kontrolach finansowych I i II stopnia Wspólny Sekretariat Techniczny (JTS) zaakceptował końcowy raport projektu.

W latach 2011-2014 Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie w imieniu Samorządu Województwa Mazowieckiego uczestniczyło w projekcie Decarbonated Airport Regions (D-AIR) – Niskoemisyjne Regiony Lotniskowe. Projekt współfinansowany był ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach inicjatywy INTERREG IVC. Budżet Województwa Mazowieckiego w projekcie wynosił ponad 100 tys. EUR. Projekt realizowany był w ścisłej współpracy ze Spółką Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa-Modlin Sp. z. o. o., której przedstawiciele mogli uczestniczyć w wizytach studyjnych i zbierać doświadczenie niezbędne do rozwoju portu lotniczego w Modlinie zgodnie z europejskimi standardami.

Partnerami projektu byli: miasto Eindhoven, lotnisko Eindhoven, stowarzyszenia Airport Regions Conference (odpowiedzialne za rozpowszechnianie wiedzy na temat projektu), Communauté d’Agglomération Terres de France (Wspólnota Trzech Gmin Wokół lotniska Charles de Gaulle w Paryżu), Zarząd Transportu Miejskiego w Sztokholmie, Swedavia (zarządca lotniska Sztokholm-Arlanda), miasto Lipsk, lotnisko w Lipsku, miasto Wiedeń, Bolonia, miasto El-Prat (Barcelona), Malta oraz Region Lotniczy Pragi.

D-AIR był inicjatywą wychodzącą naprzeciw władzom portów lotniczych i jednostkom samorządu terytorialnego, których celem był wzrost konkurencyjności w poszanowaniu zasad rozwoju zrównoważonego oraz w oparciu o nowoczesne technologie.

Projekt nastawiony był na wymianę wiedzy i doświadczeń w zakresie redukcji CO2 na terenie portu lotniczego oraz organizacji transportu z/na lotnisko, optymalnego z punktu widzenia pasażera i środowiska. W trakcie trwania projektu odbyło się 10 wizyt studyjnych, z czego jedna została zorganizowana w Mazowieckim Porcie Lotniczym Warszawa-Modlin. W oparciu o zdobywane w ich czasie informacje eksperci, pracownicy portów lotniczych oraz przedstawiciele samorządów lokalnych i regionalnych przygotowywali szczegółowe raporty na temat wdrożonych rozwiązań transportowych i środowiskowych. Na podstawie tych raportów, każdy z partnerów projektu przygotował plan wdrożeniowy dla lotniska, który zawierał propozycje, pomysły i rozwiązania, możliwe do wdrożenia na danym lotnisku w najbliższej przyszłości.

W ramach projektu powstał Regionalny Plany Implementacyjny dla Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa-Modlin, który szczegółowo identyfikuje wielkość emisji CO2 na lotnisku w Modlinie oraz proponuje konkretne rozwiązania i inwestycje, które pomogą ją obniżyć. Efektem wymiany doświadczeń w ramach wizyt studyjnych jest również finalny dokument projektu Decarbonising Airport Regions, który stanowi zbiór rekomendacji i przykładów dobrych praktyk w zakresie ograniczania emisji CO2 na obszarach lotniskowych.

Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie z ramienia Samorządu Województwa Mazowieckiego uczestniczyło w projekcie North Sea Baltic Connector of Regions (NSB CoRe). Projekt współfinansowany był w 85% ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach programu Interreg Region Morza Bałtyckiego. Całkowity budżet projektu wyniósł 3 307 648 euro, z czego 140 000 euro stanowiły środki przeznaczone na realizację zadań Samorządu Województwa Mazowieckiego. Projekt NSB CoRe realizowany był w okresie od maja 2016 r. do końca kwietnia 2019 r.

Projekt NSB CoRe, koordynowany przez Region Uusimaa w Finlandii, to kontynuacja projektu Rail Baltica Growth Corridor (Kolej Bałtycka – Korytarz Wzrostu), realizowanego przez MBPR w latach 2011-2013.

Głównym celem projektu NSB CoRe było zwiększenie dostępności obszaru wschodniego Bałtyku w zakresie transportu pasażerskiego i towarowego. NSB CoRe skupiał swą działalność wokół korytarza sieci bazowej TEN-T Morze Północne – Bałtyk, którego kluczowym elementem jest linia kolejowa E75 – Rail Baltica. Projekt skoncentrowany był na wspieraniu przedsiębiorczości w korytarzu, tworzeniu i promocji punktów dostępu w postaci stacji kolejowych oraz centrów logistycznych, a także zagadnieniach planowania przestrzennego, służących wykorzystaniu nowego korytarza sieci bazowej TEN-T Morze Północne – Bałtyk do obsługi połączeń lokalnych. Współpraca z sektorem przedsiębiorstw i zarządcami transportu wpłynęła na zwiększenie interoperacyjności i wywarła wpływ na proces likwidowania wąskich gardeł na granicach państw.

W projekcie uczestniczyło 16 partnerów – miast, regionów i instytucji z Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Niemiec i Finlandii oraz 24 organizacje stowarzyszone – instytucje otoczenia biznesu i organizacje eksperckie działające w obszarze logistyki. Partnerzy projektu z Polski to: Samorząd Województwa Mazowieckiego, Samorząd Województwa Podlaskiego oraz Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu. W działania projektowe zaangażowani byli również: Urząd Miasta Białystok, Urząd Miasta Poznań, Urząd Miasta Ełk, Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej – Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy i Ministerstwo Rozwoju.

Podstawową formą działalności badawczej i współpracy partnerów w ramach projektu NSB CoRe były międzynarodowe spotkania, mające formę konferencji międzynarodowych, warsztatów tematycznych oraz spotkań roboczych. Ponadto w ramach szczegółowych zadań, w poszczególnych pakietach przeprowadzono studia i analizy oraz zaangażowano przedsiębiorców i jednostki samorządu terytorialnego do współpracy przy badaniach ankietowych.

Samorządowi Województwa Mazowieckiego oraz Mazowieckiemu Biuru Planowania Regionalnego w Warszawie – jako jednostce bezpośrednio realizującej projekt, projekt NSB CoRe umożliwił zbadanie wpływu zmodernizowanej linii kolejowej E75 na rozwój Obszaru Metropolitalnego Warszawy.

Więcej informacji o projekcie NSB CoRe można znaleźć na stronie projektu