Diagnoza sytuacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej na potrzeby aktualizacji strategii rozwoju województwa mazowieckiego została opracowana przez Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie oraz Oddziały Terenowe MBPR w Ciechanowie, Ostrołęce, Płocku, Radomiu i Siedlcach. Podstawą do sporządzenia diagnozy jest art. 10a ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. 2021 poz. 1057). Analizy ujęte w diagnozie obejmują takie obszary tematyczne, jak: struktura funkcjonalno-przestrzenna, demografia, gospodarka, transport, środowisko i energetyka, infrastruktura społeczna, dziedzictwo kulturowe, turystyka i przemysł kreatywny. Analizy przeprowadzone zostały głównie w oparciu o dane pochodzące z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego (BDL GUS) oraz bazy danych Eurostat, o ile nie zaznaczono inaczej.
W zależności od zagadnienia, analizy zostały przeprowadzone z uwzględnieniem trójstopniowego podziału administracyjnego kraju (gminy, powiaty, województwa) lub stosowanej na poziomie Unii Europejskiej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS).