Niniejsze opracowanie, zawierające analizę rolnictwa i obszarów wiejskich województwa mazowieckiego, wykonano w formie zeszytu branżowego, jako część fazy przedprojektowej zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego. W ramach prac analitycznych dokonano przeglądu zagospodarowania przestrzennego obszarów wiejskich i rolnictwa w okresie funkcjonowania województwa mazowieckiego. Głównym celem opracowania jest identyfikacja przestrzenna zjawisk i tendencji zarysowujących się w rolnictwie i na obszarach wiejskich regionu, co może posłużyć weryfikacji i konkretyzacji polityki Samorządu Województwa Mazowieckiego w perspektywie opracowywanej zmiany Planu.
W części diagnostycznej skoncentrowano się przede wszystkim na zaprezentowaniu dynamiki i charakteru zróżnicowań przestrzennych, odnoszących się do ludności zamieszkującej tereny wiejskie oraz gospodarki (z uwzględnieniem szczególnie ważnych dla wsi gospodarki rolniczej i przetwórstwa rolno-spożywczego), a także wyposażenia wsi w wybrane elementy infrastruktury technicznej.
W części podsumowującej zaprezentowano główne trendy i tendencje charakteryzujące obszary wiejskie i rolnictwo Mazowsza, uwzględniając nasilenie ich terytorialnej alokacji. Przedstawiono również rekomendacje mogące posłużyć pobudzaniu rozwoju społeczno-gospodarczego wsi, zwłaszcza wiejskich obszarów, wymagających wsparcia procesów rozwojowych.
Przedstawiona diagnoza opiera się przede wszystkim na danych Głównego Urzędu Statystycznego, dostępnych w publikacjach lub na stronie internetowej tej instytucji, uzupełnionych informacjami, które zgodziły się udostępnić niektóre podmioty (np. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rynku Rolnego). Stosowany w statystyce system agregacji czyni dostępnymi tylko część danych na poziomie gmin. Z tego powodu, w wielu przypadkach, ocen dokonano na podstawie informacji przybliżonych, odnoszących się do powiatów, a nawet regionu. Okres badań, generalnie obejmujący lata 1999–2010, również dostosowano do dostępności danych.
