Celem opracowania jest przedstawienie koncepcji działań inwestycyjnych i organizacyjnych na lata 2014-2020, służących podniesieniu konkurencyjności Siedlec oraz określenie roli, jaką w tych działaniach może pełnić Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny. Opracowanie nawiązuje m.in. do celów i kierunków działań określonych w dokumentach strategicznych i planistycznych samorządu województwa: Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 roku oraz Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, w których położono duży nacisk na wzmocnienie ośrodków miejskich, w tym Siedlec – miasta o znaczeniu subregionalnym.
W związku z tym, że jednym z istotnych kierunków działań, mających wpływ na wzrost konkurencyjności ośrodków subregionalnych, jest rozwój ich powiązań funkcjonalnych z otoczeniem, przedstawione koncepcje działań dotyczą miejskiego obszaru funkcjonalnego Siedlec, obejmującego – zgodnie z zapisami Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – miasto oraz otaczającą je gminę wiejską Siedlce. Zaproponowane działania będą pośrednio służyły również rozwojowi całego subregionu siedleckiego, a także województwa mazowieckiego.
Konkurencyjność obszaru to zdolność do długookresowego, efektywnego rozwoju i tworzenia przewag konkurencyjnych, czyli korzystniejszych niż w innych obszarach warunków do rozwoju gospodarczego i poprawy jakości życia mieszkańców. Spośród wielu czynników, mających wpływ na konkurencyjność obszaru (dobra dostępność komunikacyjna, rezerwy uzbrojonych terenów dla lokalizacji inwestycji, kapitał ludzki i społeczny oraz kapitał wiedzy, otoczenie okołobiznesowe, innowacyjność, produktywność, walory przyrodnicze i kulturowe itp.), istotne znaczenie ma zaplecze naukowo-badawcze, które poprzez prowadzoną działalność badawczo-rozwojową posiada zdolność generowania innowacji.
Ponieważ kluczową rolę w tym zakresie odgrywają wyższe uczelnie, które zgodnie z zapisem art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym: (…) współpracują z otoczeniem społeczno-gospodarczym, w szczególności w zakresie prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych na rzecz podmiotów gospodarczych, istotnym celem opracowania jest wykazanie możliwości wykorzystania dla wzrostu konkurencyjności obszaru funkcjonalnego Siedlec potencjału jedynej publicznej uczelni wyższej funkcjonującej we wschodniej części województwa mazowieckiego – Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego (UPH). Integralną część oferty kształcenia siedleckiego Uniwersytetu stanowią – szczególnie istotne dla rozwoju innowacyjnej gospodarki – kierunki kształcące potencjalnych innowatorów i promujące postawę przedsiębiorczą, do których należą przede wszystkim kierunki techniczne i przyrodnicze, lecz także ekonomiczne i humanistyczne.
W opracowaniu przedstawiono główne czynniki rozwoju miejskiego obszaru funkcjonalnego Siedlec oraz kierunki rządowej i samorządowej polityki rozwoju, w aspekcie adresowanych do niego zapisów. Analiza powyższych uwarunkowań umożliwiła zaproponowanie koncepcji działań najbardziej efektywnych dla podniesienia konkurencyjności przedmiotowego obszaru, wykorzystujących jego endogeniczne potencjały rozwojowe. Możliwości wykorzystania potencjału Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego do realizacji tych działań zostały określone na podstawie przeprowadzonych analiz: potencjału dydaktycznego i naukowo-badawczego UPH, wykształconych form współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, zdolności przyciągania środków finansowych oraz wpływu uczelni na wizerunek i rozpoznawalność miasta. Przeanalizowano i zinterpretowano – w aspekcie znaczenia dla przyszłego rozwoju społeczno-gospodarczego Siedlec i subregionu siedleckiego – informacje przekazane przez Uniwersytet, wyniki rankingu polskich uczelni akademickich, wyniki badań na potrzeby raportu Foresight Akademickie Mazowsze 2030 oraz badania ankietowego, przeprowadzonego na potrzeby opracowania wśród studentów UPH.
Opracowanie zostało sporządzone w ramach współpracy Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego z Uniwersytetem Przyrodniczo-Humanistycznym oraz władzami: miasta Siedlce, gminy Siedlce i powiatu Siedleckiego. Podstawą prawną był art. 12 ust. 1 pkt. 1 i 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa: Samorząd województwa, przy formułowaniu strategii rozwoju województwa i realizacji polityki jego rozwoju, współpracuje w szczególności z: jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa (…), szkołami wyższymi i jednostkami naukowo-badawczymi. Zgodnie z art. 11 ust. 2 pkt. 6 ww. ustawy, na politykę rozwoju regionu składa się m.in.: wspieranie rozwoju nauki i współpracy pomiędzy sferą nauki i gospodarki (…).
